“Artık zamanımız kalmadı. Uzatmaları oynuyoruz. Bir an önce önlem alınmalı”

SATSO Şubat Ayı Olağan Meclis toplantısı, Meclis Başkanı Erdem Ercan başkanlığında başladı. Meclise başlamadan önce Kahramanmaraş merkezli depremde hayatını kaybedenlerin anısına bir dakikalık saygı duruşunda bulunuldu.

Meclis toplantısı öncesinde Sakarya Üniversitesi Mühendislik Fakültesi İnşaat Mühendisi Öğretim Görevlisi Tuğba Tatar bölgedeki depremle ilgili ve Sakarya ile ilgili bilgi verdi.

Tuğba Tatar yaptığı açıklamada şu ifadeleri kullandı…

“Dün sabah itibari ile Kahramanmaraş merkezli deoremlerin bilimsel araştırmasını tamamladık. Yaklaşık 12 ili etkileyen bir bölgeden geliyorum. Orada gördüğüm şeyin Sakarya’da bir farkı olmayacak. Sakarya’da olursa Sakarya’da yaşayan bireyler olarak sorumluluklarımız var. İstisnai depremde merkezi kaya olan dünyadaki ölçülmüş en büyük deprem oldu.

Burada görebiliyoruz ki sağdaki ve soldaki haritalar eş. Bu da buradaki aktif fay hattını işaret ediyor. Bu fay hatlarından uzak durarak yaptığımız yapıların Türk deprem yönetmeliğine uygun olarak inşa etmek zorundayiz. Kahramanmaraş’ın özelliği 5 bin senedir birikmiş bir enerji vardı. 400 bin km kadar bile uzunluk kırılma var. Orada cok ciddi yaralar ve hikayeler var. Camilerin fonksiyonları olması gerektiğine inanıyorum. Mühendislik kontrolünde yapılmıyor, yapılması gerekiyor. Maraş’ta güneş altinda olan sular buz tutmuş durumda. Camileri hayırseverlerle yaptırmamamız gerekiyor. Camilerin fonksiyonu yok. Eger öyle olsaydı soğuktan insanları koruyabilirdik ve insanlar ölmezdi.

Burada fay hattı olduğu biliniyor. Nurdağı’nda ama okul yapılmış. Sakarya’da da bu aynı. Yarıklar oldu. Fay basamakları dediğimiz şeyler bu hat çok geniş bir hattı. Sakarya’da farklı olmayacak maalesef. Deprem bekleniyordu ama bu kadar güçlü olacağı tahmin edilmiyordu. Endüstriyel yapılar cok ciddi hasar aldı. Oradaki en çok ihtiyaç çadır ve battaniye. Çadır ve battaniye fabrikası var ama 450 çalışanı vefat etmiş. Sadece fabrikayı sağlam yapmak yetmiyor, çalışanlarınız yasadığı yerler de öyle olması gerekiyor. Bu şekilde çalışanınızı ve fonksiyonlarını kaybedebilirsiniz.

2021 afet eğitim yılıydı AFAD’la tanıştık. Afet eğitim yılındaki en temel eğitim çök, kapan tutun. Tatbikatını da yapmıstık. Yıkılan bir binada kanepenin yanı hayat kurtarıyor. Ama mühendis olarak ben merdiveni en son yaparım. Bu benim için yapıda merdiven en zayıf noktadır demek. Panik anında yapmanız gereken şey öğrenilmiş bilgiyi kullanabilmektir. Gerekirse okulda, is yerinde bu tatbikatın süreklihaberlisin yapılması gerekiyor. 7/24 çalışılan fabrikalarda sizin bir vardiyanız depreme denk geliyor bunu bilmek zorundasınız. İşçiniz tatbikatı bilmek zorunda.  Mahalleler yok artık, insanlar, hatıralar yok. Olduğunuz yere kök salmak diye bir şey vardır artık yok.

Sakarya’ya gelelim gördüğünüz bu çizgiler aktif fay hatları Sapanca Gölü’nün tam ortasından geçiyor. Sakarya bereketli aynı zamanda afetselliği tetikliyor. Hatay’da ki havaalanı çalışmıyor biliyorsunuz. Küçük bir çay yolu kapanıyor ve hektarlarca bir alanı su ile kaplanıyor. Birden fazla çaylar sıkıştığı zaman böyle oluyor. Hatay’da olan şey burada da olma ihtimali çok yüksek. SAÜ ve SUBÜ pilot proje seçildi. Yapısal hasar görebilirlik analiz çalışması raporlama asamsındayız. 80 ile yayılacakmış.

191 sayfalık bir rapor var. İRAP planı var. AFAD’da illerdeki kısa uzun vadede riskleri raporlandı. Deprem, sıvılaşma vs gibi bütün afetler raporlandırıldı. Sakarya’nın 16 ilçesi de var. Sakarya ilinin deprem yıkıcılığı çok yüksek. Taşkın da çok yüksek. Bizim için aynı şekilde sel de. SAÜ ve Büyükşehir ile resmi kanallardan yapılabilmesi inşaat ve jeofizik mühendisliği olarak bilgi birikimi çerçevesinde olası hasar durumlarını tespit edebilmek için. Bir kaç güne karara verecek. 1999 depreminden sonra her depremin tekrarlanmahaber-lisin süresi var. 90 artılardayız (yani maç doksan dakika biz uzatmalardayız) desem tam tamamladık diyebiliriz. 2024 planını şimdiden planlamak gerekiyor. Kendimize ne çıkarabiliriz dediğimizde İRAP raporunu alan içinde ne yapabilirim diye gözden geçirmemiz gerekiyor.

Bu kadar güçlü bir deprem beklenmiyordu bölgede. İçersi kum dolu bir Tır’ı yere düşürebilecek bir depremdi yaşanan deprem. Bölgede endüstriyel yapılar hasar aldı. Ben değil biz dememiz gerekiyor. İstediğiniz kadar sağlam yapılar yapın ama çalışanlarınız evleri iyi değilse çalıştıracak eleman bulamazsınız bir afette.  Çalışanlarınız arabacı alanında, merkezde güvensiz binalarda oturuyor

Sakarya bunlardan farklı olmayacak. Sakarya’da da aktif fay hatları var. Sakarya bereketli topraklar ama fay hatları ile kuşatılmış durumda. Birçok OSB’nin altından su geçiyor. Hatay’da olan şeyin burada da olması büyük bir olasılık. AFAD öncülüğünde İRAP raporu hazırladık ve bütün ilçeler tek tek incelendi. Bizim bekleyecek dakikamız yok. Son dakikaları yaşıyoruz biran önce önlem almalıyız artık vaktimiz kalmadı.”